در این روزها که تزریق واکسن کرونا برای افراد بالای پانزده سال بسیار سرعت گرفته است، برخی افراد می گویند: «با واکسن کرونا مخالف هستم و واکسن نمی زنم!» تردیدی نیست که ایمن نشدن برخی افراد مبارزه ما با پاندمی ویروس کرونا را بسیار دشوار می کند.  

در این نوشتار به این مبحث می پردازیم که با مخالفان واکسن کرونا چگونه صحبت کنیم. 

چرا ایمن شدن مخالفان واکسن کرونا مهم است؟ 

اطلاعات علمی نشان می دهد برای این که به ایمنی جمعی یا ایمنی گله ای دست پیدا کنیم، هفتاد تا هشتاد و پنج درصد جامعه باید در برابر ویروس کرونا ایمن باشند. اگر به این درصد دست نیابیم، نمی توانیم به زندگی عادی برگردیم.  

به همین دلیل لازم است افرادی که مخالف واکسن کرونا هستند را به سرعت برای تزریق واکسن تشویق کنیم. اما چگونه؟ چه چیزهایی به آنها بگوییم که آنها هم به صف افراد ایمن در برابر ویروس کرونا بپیوندند؟ 

مهم ترین نکته این است که نباید آنها را هیجان زده یا منفی تر کنیم. باید با اوج مهربانی، بیشترین احترام و درک کردن نگرانی آنها درباره این موضوع صحبت نماییم. 

کدام گروه از مخالفین واکسن کرونا بیشتر امکان دارد واکسن بزنند؟ 

این افراد در یک طیف قرار دارند. دو سر این طیف شامل افراد زیر می شود: 

• افرادی که ترس، شک یا سوال دارند. به عنوان نمونه از عوارض واکسن کرونا می ترسند. 

• افرادی که تصمیم محکمی گرفته اند. این اشخاص تحت هیچ شرایطی واکسن کرونا نمی زنند. 

بهتر است ما انرژی و زمان خود را صرف گروهی کنیم که در وسط طیف قرار دارند. کسانی که در حد وسط هستند و تصور مشخصی از واکسن ندارند، به احتمال بیشتری واکسن می زنند.  

کسانی که وسط طیف مخالفان واکسن کرونا هستند می خواهند صبر کنند و ببینند چه می شود! کافی است به برخی از آنها اطلاعات درست و معتبر بدهیم، یا منبع موثق معرفی کنیم. سریع واکسن خواهند زد. 

درک کردن تردیدهای مخالفان واکسن کرونا اهمیت زیادی دارد 

منشا مخالفت همه افراد با واکسن یکسان نیست. یکی به طور کامل از هر گونه تزریق می ترسد. دیگری از عوارضی مانند استفراغ واهمه دارد. یکی به خاطر دوری راه محل تزریق واکسن طفره می رود. برخی هم برای این مشکل بهداشتی دلیل تراشی سیاسی می کنند. 

بنابراین مخالفان واکسن کرونا را قضاوت نکنیم. فرصتی فراهم کنیم که به راحتی دغدغه و مشکل خود را بازگو کنند. طبیعی است که در چنین موقعیتی سوالات و ابهاماتی وجود داشته باشد. 

آموزش دادن، اطمینان دادن و فراهم کردن دسترسی ساده به واکسن را باید با جدیت دنبال کنیم. صحبت کردن با مخالفان واکسن کرونا، یک زورآزمایی یا مسابقه نیست. کسی برنده یا بازنده نخواهد شد. هدف سلامتی جامعه است. اگر هدف را گم نکنیم احتمال واکسن زدن فرد کم می شود.  

ترس از واکسن کرونا 

در بیشتر موارد، ترس به این معنی است که فرد اطلاعات کافی ندارد. اگر کسی از واکسن می ترسد، از او سوالات بیشتری بپرسیم. باید بفهمیم منشا این ترس از کجاست. آیا از عوارض درازمدت می ترسند؟ آیا به روند تولید اعتماد ندارند؟ یا مساله دیگری مطرح است. 

بر اساس این که منشا ترس از کجاست، می توانیم فرد را راهنمایی کنیم که از منبع معتبر مربوطه اطلاعات درست بگیرد. یادمان باشد کمبود اطلاعات فرد نباید دست آویز تحقیر یا تمسخر افراد باشد. همه به منابع مناسب  دسترسی ندارند. همه تجارب ما را پشت سر نگذاشته اند. 

به عنوان مثال، فرد نگران است که شاید واکسن کرونا ژن های او را دستکاری کند. شما و ما می دانیم که این یک باور غلط است. چگونه باید اشتباه بودن این باور را به وی توضیح دهیم؟ آیا باید نگاه مان را به بالا بچرخانیم و بگوییم: «دست بردار. اینا همه اش مزخرفه!!» 

اگر کسی را شرمسار یا تحقیر نماییم، احتمال تغییر او را کم کرده ایم. برعکس، بهتر است به عنوان نمونه یک مقاله در این مورد که توسط یک پزشک نوشته شده است را به او معرفی کنیم. 

دقت کنیم که اندیشه و باور خود را به عنوان یک واقعیت به فرد تحمیل نکنیم. به طور معمول، مخالفان واکسن کرونا در برابر چنین تحمیل نظر شخصی حالت تدافعی می گیرند.  

چگونه سر صحبت را به درستی با مخالفان واکسن کرونا باز کنیم؟ 

از پرسش های باز استفاده کنیم. به عنوان نمونه، از آنها بپرسیم اکنون که واکسن نمی زنند چه احساسی دارند. یا از آنها بپرسیم در مورد واکسن کرونا، اطلاعات علمی و معتبر را از کدام منبع تهیه می کنند.  

وقتی فرد مخالف واکسن کرونا پاسخ می دهد ما باید به دقت گوش کنیم. بهتر است از داخل حرف خودشان برخی از مسائل را بیرون بکشیم و درباره آنها بخواهیم توضیحات بیشتری به ما بدهند. در واقع باید به خوبی، طرف مقابل و ذهنیات و باورهایش درباره واکسن را شناسایی کنیم. 

پس از شنیدن صحبت های وی از هر گونه پاسخ دادن یا قضاوت کردن به شدت بپرهیزیم. در عوض، تجربه خود را در مورد واکسن زدن شرح دهیم. در مورد، احساس بهتری که بعد از واکسن زدن داشته ایم صحبت کنیم. شاید خوب باشد در مورد تجربه مثبت واکسن زدن دیگران هم تعریف کنیم. به هر ترتیب، از دروغ گفتن بپرهیزیم.  

برخی افراد ممکن است مسائل سیاسی را مطرح کنند. ما نباید اصلا وارد مباحث سیاسی شویم. واکسن یک مساله سلامتی است و باید از اطلاعات تخصصی و معتبر در این زمینه استفاده کرد. سیاستمداران به طور معمول هیچ تخصصی در مورد سلامت و واکسن ندارند.  

درباره عوارض واکسن کرونا به مخالفان واکسن چه بگوییم؟ 

واکسن مانند یک تمرین برای دستگاه ایمنی تلقی می شود. واکسن ورود ویروس به داخل بدن را شبیه سازی می کند و سیستم ایمنی بدن به این شبیه سازی پاسخ می دهد. پاسخگویی سیستم ایمنی بدن به واکسن یک علامت خوب است. نشان می دهد سیستم ایمنی ما هشیار است و سریع وارد عمل می شود.  

برخی از افراد عوارض جانبی را مطرح می کنند اما در واقع، از خود آمپول و سوزن می ترسند. در این موارد باید بگوییم که شوزن زدن درد دارد. اصلا هم خوشایند نیست. اما سوزن زدن آن قدرها بد هم نیست. دردش بسیار کوتاه است. 

چرا مخالفت با واکسن کرونا پیش آمد؟ 

به طور کلی، عوامل زیر باعث ایجاد مخالفت با واکسن کرونا شدند: 

• اطلاعات غلط 

• خستگی ناشی از احتیاط زیاد برای مدت طولانی 

• کمبود دسترسی به واکسن 

• کمبود کلی اطلاعات درباره واکسن 

نکته: در نظر داشته باشیم که اگر احساس کردیم بحث درباره واکسن از حالت منطقی و آرام خارج می شود، موضوع بحث را عوض کنیم. تنش درباره واکسن کار قانع کردن مخالفان واکسن را دشوار می سازد.