بیماری های مختلف مانند سرطان مغزی باعث ایجاد توده هایی در مغز می شوند. تشخیص زودهنگام تومور مغزی درمان آسان تر و نتیجه بهتر را به دنبال دارد. اگر چه علائمی را دیدیم باید به تومور مغزی شک کنیم؟ در این نوشتار با هم علائم تومور مغزی، به خصوص علائم اولیه آن را بررسی می کنیم. 

علائم تومور مغزی را بشناسیم 

علامت های این بیماری به نوع بیماری و محل قرارگیری تومور و مرحله (یا استیج) بیماری بستگی دارد. در ادامه این مقاله به علائم اختصاصی هر تومور خواهیم پرداخت. اما همه تومورهای مغزی (چه خوش خیم و چه سرطانی) در علائم زیر با هم مشترک هستند: 

• سردرد 

• تشنج 

• تغییرات شخصیتی 

• مشکلات بینایی 

• ضعیف شدن حافظه 

• تغییرات آنی خلق و خو 

• احساس عدم تعادل 

• تهوع 

• خستگی 

• اضطراب یا افسردگی 

• اختلال در تمرکز ذهن 

• اختلال در برقراری ارتباط مانند گذشته 

• احساس منگی و گیجی یا عدم شناخت کافی از زمان و مکان 

• از دست دادن هماهنگی در حرکات 

• ضعف عضلانی 

در ادامه به بررسی علائم اختصاصی چند نوع از تومورهای مغزی می پردازیم. 

علائم مننژیوم 

به طور تقریبی، یک سوم تومورهای مغزی مننژیوم هستند. مننژیوم یک بیماری خوش خیم و غیرسرطانی به شمار می آید. تومور ناشی از مننژیوم به آهستگی رشد می کند. 

این تومور از پرده های محافظ مغز و نخاع آغاز می شود. تومور مننژیوم در همان منطقه ای که ایجاد شده، به مغز یا دستگاه عصبی فشار وارد می کند.  

مننژیوم در کودکان به ندرت دیده می شود. بیشترین شیوع این تومور مغزی در زنان بالای شصت سال سن است.  

مننژیوم به طور معمول با علائم زیر مشخص می شود: 

• سردرد 

• ضعف حرکتی در دست و پا 

• تشنج 

• تغییرات شخصیتی 

• مشکلات بینایی مانند دوبینی 

علائم گلیوبلاستوم 

این تومور مغزی بدخیم و سرطانی است. گلیوبلاستوم ها سریع رشد می کنند و به درمان جدی و سریع نیاز دارند.  

بر اساس راهنمای انجمن تومورهای مغزی آمریکا، پزشکان برای انواع تومور مغزی بدخیم، نوعی درجه بندی به کار می برند. درجه بندی تومور به میزان غیرطبیعی بودن سلول های سرطانی بستگی دارد.  

توموری که به عنوان درجه یک طبقه بندی می شود، کمترین میزان سرطانی بودن را نشان داده است. بدخیم ترین سرطان با درجه چهار مشخص می گردد. گلیوبلاستوم به لحاظ بدخیمی به عنوان تومور درجه چهار طبقه بندی می شود. پس یک سرطان تمام عیار است. 

گلیوبلاستوم روی مغز فشار وارد می آورد. به همین دلیل، علائم زیر در بیماران مبتلا به تومور مغزی گلیوبلاستوم بیشتر دیده می شود: 

• تهوع و استفراغ 

• سردردهایی که ممکن است در صبحگاه شدت بیشتری داشته باشد 

• ضعف در عضلات دست، پا یا گاهی صورت 

• احساس عدم تعادل 

• اختلال حافظه 

• تشنج 

علائم آستروسیتوما 

سلول هایی که بخش نسبتا عمده ای از مغز را شکل می دهند، آستروسیت نام دارند. تومور مغزی که از این سلول ها منشا می گیرد، آستروسیتوما خوانده می شود.  

به لحاظ درجه سرطانی بودن، آستروسیتوما ممکن است در درجه یک تا چهار باشد. آسترسیتومای درجه یک رشد کندی دارد و درجه چهار آن به سرعت رشد می کند.  

برخی از علائم زودهنگام آستروسیتوما عبارتند از: 

• سردرد 

• کم شدن حافظه 

• تشنج 

• تغییر در رفتارها 

علائم کرانیوفارنژیوما 

این تومور مغزی بر خلاف نام دشواری که دارد، یک تومور خوش خیم و غیرسرطانی به شمار می رود. تومور کرانیوفارنژیوما به طور معمول در نزدیکی غده هیپوفیز شکل می گیرد. این تومور در کودکان بسیار شایع است و به ندرت در بزرگسالان مشاهده می شود.  

غده هیپوفیز یک غده درون ریز (تولیدکننده هورمون) است که در قاعده مغز و در پشت بخش بالایی بینی (پل بینی) قرار دارد. 

این تومور مغزی روی غده هیپوفیز و دستگاه بینایی ممکن است فشار وارد بیاورد. به همین دلیل، ممکن است با علائم زیر همراه باشد: 

• تاخیر در رشد و نمو کودک 

• چاقی 

• مشکلات بینایی به دلیل تورم عصب بینایی ناشی از فشار وارده 

• تغییرات هورمونی 

علائم تومورهای هیپوفیز 

غده هیپوفیز هورمون تولید می کند و درون خون ترشح می نماید. به همین دلیل تومورهای هیپوفیز روی سطح برخی هورمون ها در خون تاثیر می گذارند. این تومورها در زنان شایع تر هستند. تومورهای هیپوفیز در حدود ده درصد تومورهای مغزی را تشکیل می دهند.  

این تومورها رشدی آهسته دارند. تومورهای بزرگ هیپوفیزی می توانند روی بافت های مغزی اطراف خود فشار وارد کنند. برخی از تومورهای هیپوفیزی هورمون اضافی تولید می کنند. این هورمون اضافی باعث بروز علائمی در بیمار می شود. 

بر اساس نظر انجمن سرطان آمریکا تقریبا همه تومورهایی که از غده هیپوفیز منشا می گیرند، غیرسرطانی به شمار می روند. شایع‌ترین علائم این تومورها عبارتند از: 

• سردرد 

• اختلال در بینایی 

• تغییر در رفتار 

• تغییرات ناشی از افزایش سطح برخی هورمون ها 

علائم تومورهای متاستاتیک مغزی 

تاکنون همه تومورهایی که درباره آنها صحبت کردیم، از خود مغز سرچشمه می گرفتند. اما گاهی منشا تومور در جای دیگری از بدن ماست.  

سلول های سرطانی می توانند از جاهای دیگر بدن وارد جریان خون شده، به مغز مهاجرت کنند، کم کم رشد نمایند و یک توده با منشا سرطان از یک عضو دیگر بدن در مغز ایجاد کنند. به این تومورها که از منشا سرطان جای دیگر در مغز رشد می یابند، تومور متاستاتیک مغزی گفته می ‌شود.  

علائم تومورهای متاستاتیک مغزی مانند علائم تومورهای اولیه مغزی است. این علائم عبارتند از: 

• سردرد 

• تشنج 

• از دست دادن حافظه کوتاه مدت و حافظه اخیر 

• تغییرات در رفتار و شخصیت 

• ضعف در یک طرف بدن 

• احساس عدم تعادل 

بدیهی است در صورت بروز چنین علائمی و شک به تومور مغزی در ابتدا باید به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرد. وی با درخواست تصویربرداری مغزی مانند ام آر آی یا سی تی اسکن و شاید برخی تست ها مانند بینایی سنجی، تشخیص قطعی را مشخص می کند.